♥ પુલિત્ઝર પુરસ્કાર મેળવનાર પ્રથમ એશિયન - ઝુમ્પા લાહિરી ♥

♣ અંગ્રેજી સાહિત્યમાં આગવું સ્થાન મેળવનાર અને ભારતીય લેખનને અનોખી ઓળખાણ આપનાર ઝુમ્પા લાહિરી વોરવોલીસનું બાળપણનું નામ નિલંજના સુદેશના હતું.

♣ તેમનો જન્મ ૧૯૬૭માં લંડનમાં થયો હતો અને રોડ આઈલેન્ડમાં સાઉથ કિંગ્સટાઉન ખાતે તેમનો ઉછેર થયો છે. વર્ષ ૨૦૦૦માં ઇન્ટર્પ્રિટર ઓફ મેલડિઝ નામના તેમના પુસ્તક માટે તેમને પુલિત્ઝર પ્રાઈઝ મળ્યું. અને આ પુરસ્કાર મેળવનાર તેઓ પ્રથમ એશિયન હતા.

♣ બંગાળી મૂળના આ ભારતીય-અમેરિકન લેખકે ઈંગ્લિશ લિટરેચરમાં બેચલર ડિગ્રી મેળવી છે. ત્યારબાદ તેમણે એમ.એ. ઈન ઈંગ્લિશ, એમ.એ. ઈન ક્રિએટીવ રાઈટિંગ અને એમ.એ. ઈન કમ્પેરેટિવ લિટરેચરની ડિગ્રીઓ પણ મેળવી. તે પછી પી.એચ.ડી. પણ ભણ્યા.

♣ ૧૯૯૭-૧૯૯૮ દરમ્યાન પ્રોવિન્સ ટાઉનના ફાઈન આર્ટ્સ સેન્ટર ખાતે તેમણે ફેલોશિપ કરી હતી. ૨૦૦૧માં આલ્બર્ટો વોરવોલીસ-બુશ નામના પત્રકાર સાથે તેઓ લગ્નસંબંધે જોડાયા.

♣ અત્યારે બોસ્ટન યુનિવર્સિટી અને રોડ આઈલેન્ડ સ્કૂલ ઓફ ડિઝાઈનના વિદ્યાર્થીઓને ઝુમ્પા ક્રિએટીવ રાઈટિંગ એટલે સર્જનાત્મક લેખન કેમ કરવું તે ભણાવે છે.

♣ તેમનું પ્રથમ પુસ્તક ઇન્ટર્પ્રિટર ઓફ મેલડિઝ, ભારતીયો કે ભારતીય ઇમિગ્રન્ટ્સના જીવન પર આધારિત છે. તેમનું બીજું પુસ્તક ધ નેમસેક, ૨૦૦૩માં પ્રકાશિત થયું હતું. આ પુસ્તકે તેમને વિશ્વવ્યાપી પ્રસિદ્ધિ અપાવી દીધી. એમના આ પુસ્તક પરથી ધ નેમસેક નામનું મૂવી પણ બન્યું છે.

♣ પ્રતિષ્ઠિત પુલિત્ઝર પુરસ્કારની સાથે ઇન્ટર્પ્રિટર ઓફ મેલડિઝ માટે ઝુમ્પાને બીજા અનેક પુરસ્કાર મળ્યા છે. ૧૯૯૩માં હેનફિલ્ડ ફાઉન્ડેશન તરફથી ટ્રાન્સએટલાન્ટિક એવોર્ડ મળ્યો હતો.

♣ ૧૯૯૯માં શોર્ટ સ્ટોરીની કેટેગરીમાં હેન્રી એવોર્ડ, ૨૦૦૦માં બેસ્ટ ફિક્શન ડેબ્યુની કેટેગરીમાં પેન/હેમિંગવે એવોર્ડ, ધ ન્યૂ યોર્કર તરફથી બેસ્ટ ડેબ્યુ ઓફ ધ યર અને જેમ્સ બર્ડ ફાઉન્ડેશન દ્વારા એમ.એફ.કે.ફિશર એવોર્ડ મળ્યો હતો.

♣ વર્ષ ૨૦૦૦ના મે મહિનામાં ધ ન્યૂ યોર્કર મેગેઝિનને નેશનલ મેગેઝિન એવોર્ડ ફોર ફિક્શન નામનો પુરસ્કાર જે ત્રણ વાર્તાઓના લીધે મળ્યો તેમાંની એક વાર્તા ઝુમ્પાની લખેલી હતી, તે વાર્તાનું નામ હતું – ધ થર્ડ એન્ડ ફાઇનલ કોન્ટિનેન્ટ, જે ધ ન્યૂ યોર્કરના ૧૯૯૯ના ઉનાળું ફિક્શન અંકમાં છપાઈ હતી.